Herbarz szlachty białoruskiej

Przedmowa

Z początku r. 1996 w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi przeprowadza się planowe opracowanie tematu “Genealogia i heraldyka rodów szlacheckich Białorusi”. Jego cel - na podstawie studiowania kompleksowego potrzebnych dokumentów archiwnych, literatury specjalnej i innych źródeł opublikowanych przygotować do wydania informatora encyklopedycznego po genealogii i heraldyce szlachty Białorusi.

Struktura późniejszych tomów Herbarza może zaznać zmiany nieznaczne.

Herbarz składa się z artykułów, poświęconych każdemu konkretnemu rodowi szlacheckiemu. Wszystkie artykuły książki są zawarte za schematem jednym z części następnych:

  1. nazwa - przedstawiono nazwisko i jego odmiany, jeśli pasuje, z wskazaniem nazwy herbu albo jego odmiany, który wskazany ród wykorzystywał;
  2. wstępna część - wiadomości, skąd po legendzie rodowej odbywały się albo gdzie mieszkały autorzy wywodu, a także przynależność ich do szlachty, ziemiaństwa albo stanowi innego na początku genealogii. Przy konieczności rozpatrują się właściwości wizerunku herbu i okoliczności jego otrzymania albo użycia. Tu ż dają się wiadomości o użyciu przydomków herbowych albo rodowych i informacja, która była zapisana w wywodu jak znana, ale nie związana bezpośrednio z rodowódem wskazanym;
  3. część główna - opis genealogii rodowi, przedstawiona w wyglądzie tablicy ascendentów (niem. - ahnentafel). Ona zawiera wskazówki realnego, poświadczonego pewnymi wiadomościami i dokumentami założyciela rodu (protoplasta), jego potomków z wskazaniem rodzinnych związków, małżeństwa, faktów posiadłości nimi ziemią, majątków i innych nieruchomości, powołania lub wyboru na urząd i wykonania poszczególnych zadań, zniesienia służby cywilnej lub wojskowej, miejsc osiadłości, przeprowadzki i inne wiadomości. Główna część kończy się informacją o datach wywodu w DDZ z wskazaniem części Księgi rodów szlacheckich, do której rodowi był odniesiony, i dekrecie Departamentu Heroldii Rządzącego Senatu o zatwierdzeni (lub nie zatwierdzeni) szlachectwa Rosyjskiego imperium;
  4. źródła - jest wskazany spis wszystkich wykorzystanych autorem dla napisania artykułu archiwaliów i publikacji.

Do Herbarzu dodaje się potrzebny naukowo-poradniczy aparat, zawarty wyjątkowo na podstawie dokumentów zbadanych, bez użycia jakichkolwiek informatorów specjalnych. Cyfra oznacza porządkowy numer artykułu, klamrami i podkreślaniem są wskazane odpowiednio rodowi, genealogie których są poświęcone artykuły oddzielne.

Skorowidz imienny włącza wszystkie wspomniane nazwiska (z ich odmianami, przydomkami) i imiona znanych postaci historycznych z wskazaniem ich tytułów, urzędów i t.d. Przynależność do stanu wskazywała się tylko dla osób nie urodzonych. Szczególna uwaga użyczała się do linii żeńskich, dlatego kobiety są wskazane kilka razy, pod panieńskimi i poślubnymi nazwiskami, z wskazaniem, jeśli to możliwe, kolejności małżeństw, rodziców i innych wiadomości.

Index geograficzny włącza wszystkie nazwy własne miejsc i innych obiektów geograficznych i administracyjno-terenowych z wskazaniem tytułu (dla miejsca) i jego przynależności administracyjno-terenowej podczas RP i Imperium Rosyjskiego.

Herby szlacheckie są również przedstawione w formie alfabetycznej listy zawierającej ich nazwy z listą rodów, które ich używały.