Powiat rohaczewski
gubernia mohylewska
XIX wiek

Mapa administracyjna

Mapa powiatu rohaczewskiego
  • Podział
  • Ludność
  • Religia
  • Historia

Podział

Pod względem administracyjnym powiat rohaczewski dzieli się na 4 okręgi policyine (stany), z biurami w miasteczkach: Żłobinie, Horodźcu, Czeczersku i okolice Żeleźniki i 18 gmin: Strzeszyn, Rassochy, Dowsk, Polesie, Czeczersk, Łuki, Stara Rudnia, Koszelewo, Stołbun, Dudycze, Merkułowicze, Rzeczki, Korma, Pokot, Niedojki, Horodziec, Tichinicze i Kistenie.

Oprócz Rohaczewa znajduje się w powiecie 9 miasteczek: Czeczersk, Horodziec, Karpiłówka, Korma, Świerżeń, Strzeszyn, Szerstyń, Tichinicze i Żłobin.

Ludność

Ogólna liczba ludności wynosi 142 852 dusz, z tego w Rohaczewie 4 437 dusz (1 677 żydów), w miasteczkach 9 213 dusz (5 538 żydów). Podług wykazu gmin znajduje się w powiecie 104 922 włościan.

Podług danych z roku 1864 było w powiecie 121 627 mieszkańców; 106 663 prawosławnych, 6 643 kotolików, 27 ewangelików, 872 rozkolników i 7 422 żydów; podług stanów: 11 347 szlachty dziedzicznej, 249 osobistej, 777 stanu duchownego prawosławnego, 7 katolickiego, 121 żydowskiego, 8 651 mieszczan i 76 350 włościan.

Religia

Powiat rohaczewski ma 4 parafie katolickie: w Rohaczewie, Antuszowie, Czeczersku i Luszowie, w ogóle 4 358 wiernych. Rohaczewsko-Bychowski dekanat archidyecezyi mohylewskiej rozciąga się na dwa powiaty: część rohaczewskiego i bychowski i obejmuje 4 parafie: Bychów, Żurowice, Rohaczew i Antonów, 5 kaplic i 4 190 wiernych.

Rohaczewska parafia katolicka ma 772 wiernych. Kościoł pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMB, wzniesiony w roku 1783 kosztem parafian.

Historia

Po pierwszym podziale Rzeczypospolitej Rohaczew przyłączony został do Rossji i w roku 1777 przeznaczony na miasto powiatowe guberni mohylewskiej.

Ziemi obecnego powiatu rohaczewskiego należały do powiatu rzeczyckiego byłego województwa mińskiego. W roku 1772 za pierwszego podziału Rzeczypospolitej, z przyłączonych do Rossji województw: mścisławskiego, połockiego i witebskiego utworzone były dwa namiestnictwa: mohylewskie i połockie. Do składu namiestnictwa mohylewskiego wchodził też Witebsk, który w tymże roku wraz z ziemią leżącą pomiędzy granicą smoleńską a Dzisną wcielony został do guberni pskowskiej. Namiestnictwo mohylewskie dzieliło się na 4 prowincje: orszańską, rohaczewską, mścisławską i mohylewską.

W roku 1776 namiestnictwo otrzymało nową organizacją na zasadzie ogólnej ustawy dla gubernij rossyjskich, zaś w roku 1778 otwarte były urzędy i izby sądowe. Wówczas Mohylew został miastem gubernialnem, a Czausy, Stary Bychów, Orsza, Babinowicze, Kopyś, Sienno, Mścisław, Czeryków, Klimowicze, Rohaczew i Bielica - miastami powiatowemi. Cesarz Paweł I w roku 1797 z namiestnictw mohylewskiego i połockiego rozkazał utworzyć jednę gubernią białoruską, z miastem gubernialnem Witebskiem, do składu której wszedł Mohylew jako miasto powiatowe; w roku 1801 z rozkazu cesarza Aleksandra I przywróconą była mohylewska gubernia. Odtąd powiat rohaczewski stałe wchodzi w skład onej.

Marszałkami powiatu rahaczewskiego byli (w porządku alfabrtycznym): Bykowski Felicyan h. Gryff (1790 r.), Bykowski Gierard h. Gryff (1811, 1818), Dernałłowicz Doria Wincenty h. Lubicz (1805), Łaniewski h. Korczak (1799-1800), Oskierko Jan h. Murdelio (1858-63), Parczewski Józef h. Nałęcz (1782-83), Puzyna Tomasz h. Oginiec (1812-17), Sakowicz Piotr h. Pomian, Słuczanowski Ludwik, Wołk Łaniewski Mikołaj h. Trąby (1798, 1809), Żukowski Aleksander h. Gryff.

Na podstawie Sulimierski F. Słownik geograficzny Królewstwa Polskiego. T.9, 1888, s. 688-691