Herby szlacheckie

Przedmowa

Z początku r. 1996 przy współudziale współpracowników Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi przygotowują się i ukazują się drukiem tomu z serii "Herbarz szlachty białoruskiej" ("Гербоўнік беларускай шляхты"). Poza tym, są szeroko znane publikacje końca XIX - początku XX wieków herbarzów szlachty oddzielnych terytorialnych jednostek WKL, zawartych po materiałach spraw wywodowych ziemskich sądów praktycznie od razu po pierwszym rozbiorze Rzeczypospolitej i okupacji wschodnich terytoriów WKL rosyjskim imperium.

Pełna lista źródeł:

  1. "Гербоўнік беларускай шляхты", том I-VIII, 2002-2020
  2. "Вялікае Княства Літоўскае. Энцыклапедыя ў 2 тамах", 2007
  3. "Herbarz szlachty prowincyi witebskiej" - "Herold Polski", Krakow - 1899
  4. "Оршанскій гербовникъ" - "Историко-юридическіе матеріалы, извлеченные изъ актовыхъ книгъ губерній Витебской и Могилевской, хранящихся въ центральномъ архивѣ въ Витебскѣ и изданные подъ редакціей и.д. архиваріуса сего архива Дм. Ив. Довгялло", выпуск XXVIII, часть II, Витебскъ - 1900
  5. "Малы гербоўнік Наваградзкай шляхты", 1997
  6. "Малы гербоўнік Рагачоўскай шляхты", 2008-2010
  7. "Малы гербоўнік Халопеніцкай шляхты", 1999
  8. S.Dziadulewicz "Herbarz rodzin tatarskich w Polsce", Wilno - 1929 [8]
  9. S.Dumin "Herbarz rodzin tatarskich Wielkiego Księstwa Litewskiego", Gdańsk - 2006 [9]
  10. T.Gajl "Herbarz Polski od średniowiecza do XX wieku", Gdańsk - 2007 [10]
  11. А. Залівака, серыя "Шляхта Вялікага Княства Літоўскага":
    • "Шляхта Магілёўскай губерні. Радаводы. Фасцыкул III", 2013
    • "Шляхта Віцебскай губерні. Радаводы. Кніга I", 2017
    • "Шляхта Віцебскай губерні. Радаводы. Кніга II", 2017

Na podstawie tych wydań systematyzowałem materiał i przedstawiam Waszej uwadze uporządkowany spis herbów szlachty białoruskiej i herbowych.

Herby szlacheckie były zrekonstruowane po rysunkach, przedstawionych w wydaniach, i adaptowane odpowiednio do reguł współczesnej nauki heraldycznej. Wizerunki niektórych herbów ukazują się w internecie po raz pierwszy.

Ogólne reguły przedstawienia informacji

  1. Herby są posortowane według alfabetu.
  2. Z wierzchu wizerunku herbu daje się jego nazwa.
  3. W dołowi wizerunku herbu, w klamrach, przyprowadzają się alternatywne nazwy, że wspominają się w wydaniach.
  4. W przypadku obecności odmienności herbu od klasycznego wariantu, po jego nazwie, wskazuje się skrót "odm." - "odmienny".
  5. Dla wygody nawigacji po nazwisku herbowni wskazuje się indeks alfanumeryczny:
    • (tom A, B , W i t.d.)(№ artykuła) - "Herbarz szlachty białoruskiej"
    • (tom Je, Jo, Ż = tom "J")(№ artykuła) - "Herbarz szlachty białoruskiej" tom VI
    • (tom Z, I = tom "Z")(№ artykuła) - "Herbarz szlachty białoruskiej" tom VII
    • (tom K część 1 = tom "К1-")(№ artykuła) - "Herbarz szlachty białoruskiej" tom VIII część 1
    • WKL[tom 1 lub 2](№ strony) - "Encyklopedia WKL"
    • Hw(№ listy) - "Herbarz witebski"
    • Ho(№ artykuła) - "Herbarz orszański"
    • Hc(№ artykuła) - "Herbarz chołopienicki"
    • Hn(№ artykuła) - "Herbarz nowogródzki"
    • Hr(№ artykuła) - "Herbarz rohaczewski"
    • Ht(№ strony) - "Herbarz tatarski" (S.Dumin)
    • ZM(№ artykuła) - "Zalivaka-Szlachta mohylewska"
    • ZW[księga 1 lub 2](№ artykuła) - "Zalivaka-Szlachta witebska"